Milion dla wandala
Ziemia, na której mieszkamy, od 70 lat należy do Polski. Przesądy, że Niemcy wrócą na te tereny i odbiorą to, co teraz jest nasze, pokutowały przez wiele lat. Takie właśnie myślenie, kreowane przez komunistyczne władze, mobilizowało osadników do niszczenia wszystkiego, co tu zastali. Nieraz w czynie społecznym dewastowano cmentarze i pomniki. Legendy o zakopanych, schowanych przez Niemców w pośpiechu kosztownościach do dziś przyprawiają co niektórych o zawrót głowy. Chęć bogactwa na miarę milionera była marzeniem niejednego. Niestety, przekonanie to do dziś pokutuje i popycha ludzi wyłącznie z chęci zysku do rujnowania pomników minionych epok. Jednymi z nich są akty erekcyjne.
Akt erekcyjny – dokument rozpoczynający w uroczysty sposób budowę, inicjatywę przedsięwzięcia, założenia np. fundacji. Wymienia się w nim inicjatorów, fundatorów, budowniczych danego przedsięwzięcia. Często uroczyście podpisywany i wmurowywany w fundament rozpoczętej budowy. Uroczystość bywa łączona (czasem utożsamiana) z wmurowaniem kamienia węgielnego. Akt erekcyjny po podpisaniu jest umieszczany w metalowej tubie (dawniej najczęściej w metalowej skrzynce). Wraz z nim tradycja nakazuje umieścić w schowku kilka innych przedmiotów. Są to najczęściej: wydanie miejscowej gazety z dnia uroczystości, kilka obiegowych monet lub banknotów (w okresach o niskiej wartości waluty), zdjęcia uczestników przedsięwzięcia, zdjęcie terenu z okresu poprzedzającego rozpoczęcie inwestycji. Dobór przedmiotów zależy od inwencji osób przygotowujących uroczystość. Jest to pamiątka dla potomności. W przyszłości, po odnalezieniu skrytki podczas modernizacji, generalnej przebudowy obiektu czy jego rozbiórki, znalazcy mogą zapoznać się z historycznymi informacjami z okresu rozpoczęcia budowy, poznać datę jej rozpoczęcia itp. (Wikipedia).
Dokumenty takie oraz przedmioty przedstawiać miały i przedstawiają do dziś jedynie wartość historyczną. Żaden szabrownik takiego miejsca nie obłowi się i nie zostanie milionerem, jedynie zarobi na kilka nalewek i to tylko wtedy, kiedy znajdzie na to kupca. Za parę groszy pozbawi świadectwa wartości kulturowych tych terenów (zarazem swojego rodzinnego miejsca).
Celem poszerzenia tematu polecamy także artykuły: Co może być zabytkiem, (https://pl.wikipedia.org/wiki/Zabytek) oraz Co grozi wandalom zabytków w świetle ustawy z 23 lipca 2003 r.
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z dnia 17 września 2003 r.), Rozdział 11. Przepisy karne (Art. 108-120), (http://www.zabytki.pl/sources/prawo/ustawa.html).
Oprac. Lwóweckie Towarzystwo Regionalne
Zniszczenia dokonane przez wandali – szabrowników
Obelisk kilku wojen, wzg. Skałka ok. Płakowic, zniszczony w poszukiwaniu skarbów pod pomnikiem, l. 60 – te XX w.
Pomnik pamiątkowy w ok. Niwnic, zlokalizowany 9 maja 2015r, zamierzeniem LTR było naprawienie szkody.
Niestety 7 dni później 16 maja, wyglądał już tak.
foto: Robert Zawadzki