Valentin Alberti

Śląski teolog luterański
Valentin Alberti

Alberti pochodził z ze śląskiej rodziny kapłańskiej. Urodził się on 15. grudnia 1637 r. we Wleniu. Jego ojcem był Valentin Alberti, ewangelicki pastor z Wlenia, jego matka, Anna, była córką Davida Wiesnera, proboszcza z pobliskiej Bystrzycy, zaś jego dziadek był proboszczem w Gościszowie, w Bolesławieckiem. Jego pradziadek, również Valentin Alberti, był proboszczem w Wojcieszowie, w Złotoryjskiem. W młodym wieku został sierotą, uczęszczał do szkoły w Lubaniu i w roku 1653 został przyjęty na studia uniwersyteckie w Lipsku.

W roku 1656 młody Valentin uzyskał akademicki stopień magistra filozofii, został kolegiatem w Kolegium Żeńskim, następnie habilitował się i w roku 1661 został asesorem na Fakultecie Filozofii, zaś w roku 1663 profesorem logiki i metafizyki. Po roku 1668 uzyskał on licencjat na Wydziale Teologii, w roku 1672 został profesorem nadzwyczajnym teologii, natomiast w roku 1678 uzyskał doktorat teologii.

Ponadto Alberti był decemwirem Uniwersytetu, członkiem lipskiego konsystorza i dyrektorem elektorskiego stypendiatu. W semestrach zimowych 1666, 1672, 1676, 1680, 1686 oraz 1692 był rektorem macierzystej Alma Mater. W roku 1665 Alberti ożenił się z Marią, córką lipskiego sędziego miejskiego, byłego rektora tamtejszego Uniwersytetu, Johannesa Preibisiusa (1610 – 1660). Z małżeństwa tego urodziło się dwóch synów i pięć córek.

Valentin Alberti był typowym przedstawicielem luterańskich ortodoksów oraz obrońcą doktryny w polemicznej krytyce przed jakimikolwiek odchyleniami. Prowadził dysputy nie tylko z przedstawicielami wiary katolickiej, lecz także z całym impetem atakował zapatrywania pietystów i racjonalistów. Jego głównymi przeciwnikami byli – Hugo Grotius, Samuel Pufendorf, Philip Jacob Spener oraz jego niegdysiejszy uczeń Christian Thomasius. Ponadto Alberti dał się poznać jako poeta. Valentin Alberti zmarł w Lipsku 19. września 1697 roku.

Cenniejsze dzieła V. Albertiego, to:

· Compedium Juris Naturea, orthodoxae Theologiae conform. itum et in duas partes distributum. Leipzig. 1678, 1696,

· Anonymi cuisdam scriptum accuratissimum circa Jus Naturae et Gentium, im quo retencissimorum quorandum scriptorum opinione  adducantur, rejicintur et vera sententia statu-minatur. Jena. 1684,

· Epistola ad illustrem excellentissimumque Seckendorf-fium, com men turn Samuelis Pufendorfii de Invenusto Veneris Lipsiae pullo refutans. Leipzig. 1688,

· Judicium de nupero scripto Pufendorfiano, quod disse ratio epistolica D. Josuae Schwartzü ad Privignum suum inscribitur. Leipzig. 1688,

· Tractatus de Cartesianismo et Coccejanismo. Leipzig. 1673, Wittenberg. 1701,

· Gründliche Widerlegung eines papstlichen Buches. Leipzig 1684,

· Ausführliche Antwort auf Spener’s sogenannte gründliche Verteidigung seiner und der Pietisten Unschuld. Leipzig 1696. 

Oprac. Eugeniusz Braniewski

PS

Dnia 19. czerwca 1643 roku stanowisko archidiakona we Lwówku Śląskim objął mgr Christian Hoppe z Żerkowic. Gdy cesarscy, podczas wojny 30. letniej, 9. grudnia 1643 r. przejęli Lwówek Śląski, 10. stycznia 1644 r. wygłosił on mowę pożegnalną i udał się do Żerkowic, następnie Włodzic Wielkich i Chmielna. Po wielu przeprowadzkach osiadł ostatecznie w Dziwiszowie w Jeleniogórskiem, tam też zmarł 14. stycznia 1660 r. w wieku 65 lat. W roku 1632 ożenił się z Susanne, córką Valentina Alberti (syna pastora z Wlenia), pastora w Gościszowie, z którą miał 5 synów i 3 córki. Z synów bardziej znanym był Gottfried Hoppe Senior, pastor z Chojnowa.

EB

Zdjęcia:

miedzioryt Valentin Alberti – https://de.wikipedia.org/wiki/Valentin_Alberti
kościół św. Mikołaja ,Wleń – Robert Zawadzki