Kamienne krzyże wystawione na sprzedaż
Kamienne krzyże wystawione na sprzedaż
We wrześniu ubiegłego roku na portalu olx.pl pojawiło się ogłoszenie sprzedaży „krzyża pokutnego z piaskowca”. Wystawiający ogłoszenie sprzedający pochodzący z Bielanki koło Lwówka Śląskiego zamieścił zdjęcie obiektu, który wzbudził moje podejrzenie.
Już samo określenie „krzyż pokutny”, którego użył sprzedawca, odnosi się do zabytkowych kamiennych krzyży, z których najstarsze pochodzą z XIV wieku. To popularne wciąż określenie jest nieco mylące, ponieważ – na co zwracają uwagę historycy i badacze – zabytki te miały więcej wspólnego z dawną jurysdykcją i aktem pojednania w świetle prawa niż z kościelną pokutą.
Takich krzyży w okolicy jest bardzo wiele. Krzyż z fotografii, wykonany prawdopodobnie w późniejszym okresie, mógł upamiętniać jakieś tragiczne wydarzenie lub służyć za element nagrobka. Po skontaktowaniu się z autorem ogłoszenia otrzymałem informację, że nie zna on pochodzenia tego krzyża.
Historia powtórzyła się w styczniu 2018 roku, kiedy ten sam człowiek wystawił na sprzedaż kolejny krzyż, łudząco podobny do znanych, zabytkowych krzyży pojednania z okolicy.
Tym razem pojawiły się uzasadnione wątpliwości, że może to być obiekt zabytkowy, samowolnie zabrany z miejsca, w którym został znaleziony. Ciężko uwierzyć w zapewnienia, że jest to obiekt współczesny, wykonany osobiście przez sprzedającego, skoro krzyż nie nosi śladów obróbki mechanicznej. Na chwilę obecną nie jest możliwe ustalenie, kiedy obiekt powstał ani skąd pochodzi. Niestety, czego dowodzą niedawne odkrycia, jeszcze nie wszystkie kamienne pomniki dawnego prawa zostały odkryte, zbadane i opisane.
W samym Złotoryjskim Lesie, nieodległym od Bielanki, w latach 2004 i 2014 odkryto dwa nieznane wcześniej kamienne krzyże. W przypadku oferty sprzedaży z Bielanki może się okazać, że z powodu chęci zysku i braku szacunku dla zabytkowych obiektów nie będziemy mieli już szansy choćby na poznanie pierwotnej, historycznej lokalizacji zabytkowego obiektu. Stojące w lasach, przy drogach i polnych ścieżkach kamienne krzyże są cenną historyczną pamiątką tych okolic. Historia opisana powyżej powinna być przestrogą, aby te często zapomniane zabytki otoczyć opieką i nie pozwolić na traktowanie w kategorii towaru na sprzedaż.
Obrazek wyróżniający: Zabytkowy krzyż kamienny- Sichów. fot. R.Zawadzki